Oymuhabbat
Ma'nosi
Bu goʻzal ism turkiy va arab ildizlariga ega boʻlib, koʻplab turkiy tillardagi “oy” maʼnosini anglatuvchi “Oy” (Ай) soʻzi va arab tilidagi “sevgi”ni bildiruvchi “Muhabbat” (محبت) soʻzining birikmasidan hosil boʻlgan. Birgalikda bu ism soʻzma-soʻz “Sevgi oyi” yoki “Oysimon sevgi” deb tarjima qilinadi. “Oy” unsuri sokin goʻzallik, vazmin xulq-atvor va nur taratuvchi, yoʻl koʻrsatuvchi shaxsni ifodalaydi. “Sevgi” qismi esa samimiy, mehribon va chuqur mehrli tabiatni ta’kidlab, qadrlanadigan va nafosatga toʻla shaxs ekanligini anglatadi.
Faktlar
Bu Markaziy Osiyoda keng tarqalgan, turkiy-forsiy kelib chiqishga ega qo‘shma ayollar ismidir. Birinchi qismi, “Ay” – “oy” ma’nosini anglatuvchi keng tarqalgan turkiy o‘zakdir. Turkiy madaniyatlarda oy go‘zallik, poklik va nur kabi kuchli va an’anaviy ramz hisoblanadi va uning ismga qo‘shilishi bolaga shu xislatlarni baxsh etishni bildiradi. Ikkinchi qismi, “Muhabbat” esa arabcha *maḥabbah* so‘zidan olingan bo‘lib, “sevgi” yoki “mehr” degan ma’nolarni anglatadi. Bu atama fors va turli turkiy tillarga keng kirib kelgan va u yerda chuqur madaniy va she’riy ma’no kasb etgan. Birgalikda bu ism she’riy ma’noda “oy sevgisi” yoki “oy kabi go‘zal sevgi” deb tarjima qilinib, pok, nurli va qadrli mehr tasvirini uyg‘otadi. Mahalliy turkiy unsur bilan arab tilidan o‘zlashgan so‘zning uyg‘unlashuvi Islom dinining tarqalishi va forsiy saroy madaniyatining ta’siri natijasida Markaziy Osiyoda yuz bergan madaniy sintezga xosdir. Bunday ismlar qadimiy, tabiatga asoslangan ramzlarning mavhum fazilatlar va diniy tushunchalar bilan birlashtirilgan ism qo‘yish an’anasini aks ettiradi. Bu ism O‘zbekiston, Turkmaniston va Qozog‘iston kabi mamlakatlarda eng ko‘p qo‘llanilib, u yerda klassik va nafis ism sifatida qabul qilinadi. U nafaqat jismoniy go‘zallikni, balki mehribon va muloyim tabiatni ham ifodalaydi deb qaraladi hamda ism egasini ko‘chmanchi turkiy va o‘troq forsiy an’analarining boy merosiga bog‘laydi.
Kalit so'zlar
Yaratilgan: 9/29/2025 • Yangilangan: 9/29/2025