Аяз
Мааниси
Бул ысым араб тилинен келип чыккан, ал жерде "керемет" же "ажайып" дегенди билдирет. Ал *a'jaza* деген тамырдан келип чыккан, "өзгөчө болуу" же "окшоштукка каршы туруу" деген маанини билдирет. Демек, бул ысымды алып жүргөн адам көп учурда өзгөчө, укмуштуу жана таң калтырган же теңдешсиз сапаттарга ээ деп кабыл алынат. Ошондуктан, ысым көрүнүктүү жөндөмдүүлүккө жана айырмачылыкка ээ болгон адамды билдирет.
Фактылар
Бул ысымдын перс жана араб тил салттарында терең тамыры бар жана олуттуу мааниге ээ. Ал көбүнчө араб тилиндеги «керемет», «сыйкыр» же «таң калуу» деп которулган «ʿajz» сөзүнөн келип чыккан деп эсептелет. Бул этимологиялык байланыш ысымга өзгөчөлүктүн жана укмуштуулуктун маанисин берип, таң калтырган нерсени туюнтат. Тарыхый жактан, мындай ысымдар ата-энелер үчүн бата же керемет катары каралган баланын төрөлүшүнө ыраазычылык билдирүү үчүн көп берилген. Ысымдын ислам маданиятынын таасири астындагы аймактарда кеңири таралышы анын оң маанисин жана руханий өңүттөрүн дагы баса белгилейт. Маданий жактан бул ысым ар кандай этносторго жана географиялык аймактарга, айрыкча Түштүк Азия менен Жакынкы Чыгышка тараган. Анын кудайдын кийлигишүүсү же өзгөчө сапаттар менен байланышы аны эркектердин, ал эми кээ бир варианттарында аялдардын да ысымы катары популярдуу кылган. Тарых бою бул ысымды алып жүргөн адамдар көбүнчө күч, акылмандык же көрүнүктүү жетишкендиктер менен байланыштырылып, «керемет» же «сыйкыр» деген маанисин бекемдеп келген. Ысымдын узак убакыттан бери популярдуулугун жоготпогону анын эскирбес жагымдуулугун жана ал билдирген умтулууга татыктуу сапаттарды көрсөтүп турат.
Ачкыч сөздөр
Жасалган: 9/29/2025 • Жаңыланган: 9/29/2025